wat is globus (brok in de keel)?

uitleg

Globus (een brokgevoel in de keel) komt vaak voor. Veel patiënten zijn hierover ongerust, maar over het algemeen is het een onschuldig probleem. 

Het globusgevoel zit meestal ter hoogte van het strottenhoofd. Hierdoor ontstaat de neiging steeds te schrapen, te kuchen of vaak te slikken. Hierbij kan altijd wel wat slijm geproduceerd worden. Van een globusgevoel wordt gesproken als er geen lichamelijke afwijking gevonden wordt die de klacht kan verklaren. 

Als er wel een lichamelijke aandoening is, zal de last van een brok in de keel zich voordoen bij de maaltijd en kan de stem schor of hees zijn. Wat voor afwijkingen dit kunnen zijn, wordt verder besproken. 

KNO Medisch Centrum globus

Welke symptomen horen bij globus?

symptomen

Mogelijke bijkomende klachten hierbij kunnen zijn:

  • een slijmprop in de keel die niet weggeslikt kan worden; 
  • of een gevoel dat er een graat of een korreltje in de keel zit; 
  • of een branderige, pijnlijke of geïrriteerde keel. 

wat is de oorzaak van globus?

oorzaak

Spierspanning
Tijdens het slikken, maar ook bij schrapen en kuchen, worden bepaalde keel- en halsspieren aangespannen. U kunt dat bijvoorbeeld zien aan de adamsappel (het vooruitstekend bovenste gedeelte van het strottenhoofd), die bij de slikbeweging op en neer gaat. Als de spieren gespannen blijven, kan dit tot gevolg hebben dat een brok in de keel gevoeld wordt. Als u minder gespannen bent, heeft u vaak minder last. 

Slijmgevoel
Het globusgevoel kan ook ervaren worden als een slijmgevoel in de keel. Normaal neusslijmvlies produceert elke dag veel slijm, dat regelmatig wordt doorgeslikt. Hierbij komt ook nog het speeksel. Samen is dat een paar liter vocht per dag, dat we doorslikken zonder het te weten. Maar als u zich deze productie van slijm en vocht bewust wordt, kunt u dit als een brokgevoel ervaren. 

Hoe kunnen we een onschuldig globusgevoel behandelen? 

Geruststelling
Het is al een opluchting wanneer de KNO-arts geen afwijkingen vindt. Door deze geruststelling verdwijnt de klacht vaak vanzelf. Dit vindt meestal geleidelijk plaats, met af en toe nog opspelen van het brokgevoel. Na verloop van weken tot maanden is het definitief verdwenen. 

Stress
Stress, spanningen en problemen kunnen zich met verschillende lichamelijke klachten uiten. Bij de één in rugklachten of hoofdpijn, bij de ander in een globusgevoel in de keel. Uw huisarts kan helpen uw probleem onder woorden te brengen en kan zo nodig een andere hulpverlener inschakelen om de stress te verminderen.

Logopedie
Soms kan logopedie behulpzaam zijn bij het bestrijden van de klacht. U leert dan oefeningen waarbij u leert de keel- en halsspieren beter te ontspannen wat een oorzaak kan zijn van het globusgevoel.

Als het brokgevoel niet verdwijnt of als er klachten bijkomen, vraag dan een nieuw onderzoek aan. Soms heeft een op globusgevoel lijkende klacht namelijk wel een lichamelijke oorzaak. 

Lichamelijke aandoeningen kunnen een globus in de keel veroorzaken 
Het brokgevoel kan een bijkomende klacht zijn van een lichamelijke afwijking.De meest voorkomende oorzaken worden besproken. Meestal gaat een dergelijke afwijking echter ook gepaard met andere klachten, zoals moeite vaste voeding te gebruiken, keelpijn, oorpijn of heesheid. De KNO-arts zal dan ook eventuele andere oorzaken proberen op te sporen. Het is meestal niet nodig om alle onderzoeken te ondergaan die verderop worden besproken. Belangrijk is dat met een beperkt onderzoek de oorzaak wordt gevonden, zodat u zo snel mogelijk uit de onzekerheid bent en de behandeling kan beginnen. 

Een kwaadaardige afwijking (keelkanker) 
Hierover maakt men zich vaak de meeste zorgen. Een kwaadaardige aandoening van het slijmvlies van de keel, het strottenhoofd of de slokdarm is gelukkig zeldzaam. De kans hierop is wel sterk verhoogd bij langdurig roken en gebruik van overmatig alcohol. In geval het globusgevoel samengaat met stemverandering, moeite met eten, gewichtsverlies en oorpijn is onderzoek door een KNO-arts binnen zes weken na optreden van de klachten noodzakelijk. Een kwaadaardige afwijking kan bij het eerste onderzoek meestal worden opgemerkt. 

Neusbijholtenontsteking
Een ontsteking van de neusbijholten kan door extra ontstoken slijmafscheiding de keel irriteren, zodat een globusgevoel ontstaat. Begeleidende klachten zijn soms hoofdpijn, snot, neusverstopping en reukverlies. 

Allergie
Allergie voor met name de huisstofmijt, een bestanddeel van huisstof, leidt meestal tot klachten van neusverstopping, maar kan zich ook uiten in de keel, waar het een schraal, jeukend of globusgevoel kan veroorzaken. 

Vergrote tongamandel 
Helemaal achter op de tong bevindt zich de tongamandel. Door deze ligging is de ton- gamandel meestal niet direct in de keel zichtbaar. Als in het verleden de keelamande- len zijn verwijderd, komt het een enkele keer voor dat de tongamandel zich vergroot. Deze vergrote tongamandel kan dan een globusgevoel geven. Dit globusgevoel kan ook ontstaan als de tongamandel chronisch ontstoken is. Bij een ontsteking kunnen ook andere klachten, zoals keelpijn, een vieze smaak en koorts optreden. 

Spierspanning van het strottenhoofd 
In en rondom het strottenhoofd lopen spiertjes, onder andere die van de stembanden. Bij verkeerd stemgebruik wordt een deel te intensief gebruikt. Dit kan een globusgevoel geven. 

Aanlegstoornis van het strottenhoofd 
Bij sommige mensen kunnen de stembanden zich soms niet goed sluiten.Hierdoor is de stem niet krachtig genoeg, zodat de stem gemakkelijk wordt geforceerd. Naast een globusgevoel kunt u ook last hebben van een hese stem of een onvoldoende krachtig stemgeluid. 

Spierspanning van de slokdarmingang 
De slokdarmingang is een kringspier die bij een aantal patiënten een te hoge spanning heeft. Dit kan als een globusgevoel worden ervaren. Schrapen van de keel en kuchen verhoogt juist deze spanning en onderhoudt de klacht. Bij mensen met een middenrifbreuk werkt het klepmechanisme tussen slokdarm en maag onvoldoende. Hierdoor kan maagzuur in de slokdarm omhoog komen. Om de overloop van het maagzuur in het strottenhoofd en de luchtpijp te voorkomen ontstaat een hogere spanning in de kringspier van de slokdarmingang met het globusgevoel als gevolg. 

Vergrote schildklier 
De schildklier ligt pal voor en onder het strottenhoofd. Een vergrote schildklier kan soms zo tegen het strottenhoofd drukken dat dit merkbaar wordt als een globusgevoel. Vaak zijn er ook bijkomende klachten van een te traag of te snel werkende schildklier. 

Slijtage van de halswervels 
De randen van de halswervels raken op oudere leeftijd aan de voorzijde verdikt. Omdat de slokdarm tegen de voorzijde van de halswervels aanligt, kunnen deze verdikkingen een gevoel geven. 

Zenkers divertikel 
Door een zwakke plek tussen de spieren van de slokdarmingang ontstaat een blindzak waardoor klachten kunnen ontstaan, zoals:

  • moeilijk slikken;
  • opgeven van doorgeslikt voedsel; 
  • borrelende geluiden aan de hals; 
  • slijm in de keel;
  • vermagering;
  • ruikende adem; 
  • verslikken en hoesten bij liggen. 
  • zuurbranden 

Er zijn aanwijzingen dat bij sommigen het globusgevoel wordt veroorzaakt door zuurbranden. Zuurbranden is een aandoening waarbij maagzuur terugvloeit in de slokdarm en soms ook voelbaar is in de keel. Dit leidt dan tot irritatie en zwelling van de slijmvliezen in de keel dat vervolgens weer het ‘globusgevoel’ geeft. Daarnaast kan het zuur leiden tot een grotere spierspanning van een kringspier in het begin van de slokdarm met globusgevoel als gevolg. Vaak is de combinatie van stemproblemen met een ‘globusgevoel’ een aanwijzing dat er sprake is van het terugstromen van zuur. 

Wat te doen tegen globus?

oplossing

Aangezien de meest voorkomende oorzaak van globusgevoel een teveel aan spanning is in het strottenhoofd, maar ook vaak in de rest van het lichaam, is ontspanning zoeken een belangrijk advies. Vaak is dit makkelijker gezegd dan gedaan. Houdt de klacht desondanks meerdere dagen aan, is dus een geruststellend bezoek aan huisarts of KNO-arts een goede oplossing.

Welk medicijn bij globus?

medicijn

Er is voor globus niet een eenduidig medicijn. Afhankelijk van de oorzaak van de klachten kunnen medicijnen worden voorgeschreven zoals maagzuurremmers (in geval van terugstromend maagzuur), antihistaminica (in geval van allergie), antibioticum (in geval van een infectie) of ontspannende medicatie (in geval van stress).

Welke mogelijke behandelingen bij globus?

behandelingen

Normaliter is globusgevoel niet ernstig en ook goed behandelbaar. Zoals in bovenstaande uitleg kan worden teruggelezen is het voornaamste dat er goed onderzoek gedaan wordt, waarna in de meeste gevallen geruststelling zal worden bereikt en de klacht spontaan zal verdwijnen. De vaak wat zeldzamere oorzaken, zoals boven benoemd, hebben allen hun eigen behandeling die uw arts u ter plaatste graag zal uitleggen.

Wanneer contact opnemen?

contact

Het is verstandig om contact met een KNO-arts op te nemen als uw globusklachten niet vanzelf verdwijnen binnen 6 weken. De KNO-arts kan dan door middel van een eenvoudig onderzoek naar de mond, keel en strottenhoofd kijken en de oorzaak van de globus vaststellen.

Meer informatie

Klik op onderstaande links voor meer informatie

Nederlandse vereninging voor KNO-heelkunde

Brok in de keel
stemproblemen bij volwassenen

Richtlijnen

Orofaryngeale dysfagie
stemklachten

Websites

Voice and swallowing centre

Deze informatie voor patiënten is met de grootste zorg samengesteld. Het betreft algemene informatie. Aan deze informatie kunnen geen rechten worden ontleend. © KNO Medisch Centrum / www.knomc.nl